Hasło Pass alias Passy w tomie VIII Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego zawiera informację, iż dobra Passkie zapewne od końca XIII wieku wchodziły w skład dużego klucza majątków, należących do klasztoru kanoników regularnych w Czerwińsku, konkretnie zaś do jego filii w Błoniu, a w wieku XVIII były nawet letnią siedzibą czerwińskich opatów. Od czasów skasowania filii na przełomie XVII/XVIII wieku, dobra przechodzą pod bezpośrednią administrację Czerwińska.
Dokument Czerwiński z tego okresu potwierdza w całej pełni fakt istnienia w Passie w XVIII wieku dużego zespołu architektonicznego. W jego skład wchodził cały asortyment budowli gospodarczych takich jak: kuchnia, wozownia, stajnia, obory oraz dwór służący opatom czerwińskim, jak wspomniano wcześniej, jako rezydencja letnia.
Przeróbki i dobudówki
były w roku 1784 dziełem opata czerwińskiego
Dla dworu tego, już w roku jego inwentaryzacji (1788 r.) użyto określenia „dwór w Passie dawny”. Sądząc z opisu było to dość duży parterowy budynek, na planie zbliżonym do prostokąta, drewniany na podmurówkach, o dwóch murowanych kominach, przykryty gontowym dachem. W układzie wnętrz można było wydzielić dwie wyraźne części przedzielone sienią. Na pierwszą składała się duża komnata reprezentacyjna, przerobiona z dawnej kaplicy, na drugą kilka małych pokoi. Liczne przeróbki i dobudówki były w roku 1784 dziełem opata czerwińskiego – Kraszewskiego, nie można wykluczyć, że część pomieszczeń (kaplica, skarbczyk) otrzymała wówczas szatę murowaną.
Sale dworu passkiego posiadały w roku 1788 obicia tapetowe, drewniane posadzki, murowane kominki i kilka kaflowych pieców.
Dwór ten do dnia dzisiejszego nie zachował się, nie wiemy nawet, w którym miejscu się znajdował. Być może stał dokładnie w miejscu obecnego pałacu i wówczas nieregularności jego planu można by choć w części tłumaczyć podyktowanym koniecznością lub tradycjonalizmem, zachowaniem w murach obecnej budowli śladów starszej.
+48 785 897 157 
pałac na instagramie 
pałac na facebooku